Kun je een kat trainen?

“Een hond heeft een baas en een kat heeft personeel”. Dit is een veelgehoorde uitspraak en mensen willen hier vaak mee aangeven dat een kat doet wat hij zelf wil. Wij zijn er enkel als “blikopener” en dus om de kat van voeding en aandacht te voorzien (wanneer hij dat wil!). Om die reden denken mensen vaak dat een kat niet te trainen is. Maar klopt dat wel?

Het antwoord is nee! Katten zijn net zo goed te trainen als honden. Natuurlijk, een hond heeft een wat grotere “will-to-please” dan een kat, maar dit betekent niet dat een kat niet te trainen is. Het vereist alleen een iets andere aanpak.

Waarom trainen?
Dan de vraag, waarom zou je je katten willen trainen? Hier zijn verschillende redenen voor:

• Ongewenst gedrag afleren: hoe fijn is het als je een kat kunt afleren op het aanrecht te springen? Let op; hiermee bedoel ik niet dat we ze met een plantenspuit van het aanrecht moeten jagen. Waarom geen plantenspuit? Daarover staat een mooie blog op de site van “Praktijk voor Kattengedrag”: https://www.praktijkvoorkattengedrag.nl/weg-met-de-plantenspuit/). Hoe dan wel? Daarover later meer.
• Gewenst gedrag aanleren: hiermee bedoelen we niet alleen het krabben aan een krabpaal (ipv de meubels), maar ook bijvoorbeeld het leren in een reismand te gaan zonder stress, of het aanraken van de pootjes of het kammen van de vacht. Allemaal dingen die belangrijk zijn, maar zonder training veel stress kunnen geven.
• Het is leuk! Je kunt natuurlijk ook leuke trucjes aanleren; dit is niet alleen leuk voor jou, maar ook voor je kat. Je stimuleert de hersenen en jullie zijn lekker samen bezig. Dit zal jullie band versterken.

Leerprincipes
Om het trainen van katten beter te begrijpen, moet we eerst kijken naar hoe zij leren. Een van de belangrijkste leerprincipes is conditionering. Twee soorten zijn hier vooral belangrijk: klassieke conditionering en operante conditionering. Vooral die laatste is erg van belang bij trainen, hierover later meer.
Onder klassieke conditionering verstaan wij het automatisch aanleren van een verband tussen twee dingen. Om dit uit te leggen een voorbeeld wat veel katteneigenaren misschien wel herkennen: Stel je voor dat jouw stofzuiger in een aparte kamer staat. Je kat vindt de stofzuiger eng en vlucht steeds weg als de stofzuiger aan gaat. Na een tijdje vliegt je kat echter al weg, enkel als je deur van die kamer hebt opengedaan. Je kat heeft zelf een verband gelegd: deur van die kamer open = stofzuiger pakken = eng.
Dat is dus een manier van leren. 

Operante conditionering gaat om belonen en straffen. Door een mens of dier steeds te straffen of belonen voor bepaald gedrag, zal hij of zij dat gedrag gaan associëren met iets leuks of juist niet leuks.

Elk dier kan op deze manier leren en dat betekent dus ook dat katten net zo goed trainbaar zijn als honden.

Het gebruiken van leerprincipes
Operante conditionering kunnen we dus heel goed gebruiken bij het trainen van onze katten, zowel voor het aanleren van gewenst gedrag, als het afleren van ongewenst gedrag. Hierbij moet wel meteen gezegd worden dat belonen van goed gedrag de voorkeur heeft: straffen werkt over het algemeen minder goed. Bovendien leert de kat dan vooral aan dat jij als baasje eng bent of dat ze het gedrag beter kunnen uitvoeren als jij er niet bent. Daar ben je dus weinig mee opgeschoten.
Beter kun je dus gedrag wat ze wel moeten uitvoeren belonen. In het geval van op het aanrecht springen, kun je dus beter zorgen dat de grond de ultieme beloning is: geef ze iets lekkers als ze op de grond springen of speel even met ze.

Conclusie
We kunnen dus concluderen dat katten prima te trainen zijn; ze leren immers op dezelfde manier als ieder ander dier. Ook weten we dat belonen beter werkt dat straffen. Hoe je dan precies te werk gaat als je een kat wil trainen en hoe je dan het beste kunt belonen? Daarover meer in de blog van volgende week!

Benieuwd naar de volgende blog? Like onze Facebookpagina of volg op Instagram om op de hoogte gehouden te worden van alle blogs!