Je kat ontwormen?

In de blog van deze week gaan we het hebben over een vervelend probleem: wormen bij je kat. Ik vertel je meer over welke wormen katten bij zich kunnen dragen, maar beantwoord ook de belangrijkste vraag: hoe behandel je ze? En hoevaak moet je je kat dan ontwormen? Om maar met de deur in huis te vallen: ontwormen is enkel nodig als er wormen zijn. Je hoeft hier dus niet een bepaald schema voor aan te houden. Maar hierover later meer :-).

Wormen
We beginnen met de soorten wormen op een rijtje:

• Spoelwormen: de meest voorkomende inwendige parasieten bij de kat. Bijna alle katten raken hier wel eens mee besmet, de meeste als kitten.  Katten kunnen zich namelijk op verschillende manieren besmetten: door wormeitjes vanuit de omgeving, door een tussengastheer op te eten (bv knaagdieren), of als kitten door besmetting vanuit de moedermelk. Veel katten vertonen geen symptomen. Bij zware infecties kunnen katten afvallen, een doffe vacht krijgen en soms een opgezette buik hebben. Spoelwormen zijn wit tot lichtbruin en tot 10cm lang. 
• Lintwormen: dit zijn lange, platte wormen, die zich met zuignapjes kunnen vasthechten aan de darm. In de ontlasting worden soms kleine, witte wormpjes ("rijstkorreltjes") gevonden. Er zijn verschillende soorten lintwormen, met verschillende tussengastheren. Vlooien kunnen ook een tussengastheer zijn, net als muizen. Veel katten hebben geen symptomen als ze besmet zijn; jeuk rond de anus kan wel voorkomen.
• Haakwormen: deze wormen zijn heel klein en met het blote oog bijna niet te zien. Ze kunnen zich met haakjes aan de binnenkant van de darm hechten. Eitjes worden uitgescheiden via de ontlasting. Uit de eitjes komen larven; katten kunnen zich besmetten door bv gras te eten wat in aanraking is gekomen met ontlasting van besmette dieren. Maar infectie rechtstreeks door de huid is ook mogelijk, bv via de voetzooltjes of door de buikhuid. En als er larfjes aan de vacht zijn blijven hangen, kunnen katten deze oplikken wanneer zij zich wassen. Haakwormen "eten" van de darmwand en veroorzaken daardoor kleine bloedinkjes. Katten kunnen bloedarmoede krijgen, vermageren en diarree krijgen. In hele heftige gevallen kan een kat doodgaan aan een besmetting met haakwormen.

Andere inwendige parasieten
Naast wormen zijn er nog andere parasieten die voorkomen bij de kat:

• Coccidiose: deze eencellige parasiet wordt vooral bij kittens gevonden, maar kan bij volwassen katten voorkomen. Besmetting vindt plaats via de mond. Coccidieën worden uitgescheiden via ontlasting en zo kunnen bv knaagdieren worden besmet; deze worden dan weer opgegeten door de kat, wat tot besmetting leidt. Ook besmette ontlasting in de kattenbak kan een bron zijn van besmetting. Het meest voorkomende symptoom is diarree. Bij heftige besmetting kan het dodelijk zijn. Kittens hebben er meer last van dan oudere katten. 
• Toxoplasmose: Toxoplasma gondii is een ééncellige parasiet. Het lijkt erg op coccidia qua besmetting. Zogenaamde cystes worden uitgescheden via ontlasting en zo kunnen andere katten besmet raken. Ook prooidieren kunnen zijn geïnfecteerd. Als deze worden opgegeten kan de kat dus besmet raken. Een kat kan er heel ziek van worden, maar het is belangrijk te vermelden dat heel veel katten besmet raken in hun leven (veelal als jonge kat al) en de meeste geen symptomen hebben. Wel kunnen wij mensen ook besmet raken. Ook bij ons heeft dit meestal geen gevolgen, behalve soms bij mensen met een verstoorde afweer. En daarnaast is het natuurlijk wel gevaarlijk bij zwangere vrouwen, omdat het serieuze gevolgen kan hebben voor het ongeboren kind.
• Giardia: ook dit is een eencellige parasiet. Het kan voorkomen op alle leeftijden, maar het lijkt wat vaker voor te komen bij kittens. Ook dit wordt vaak opgenomen bij het eten, maar het kan ook door besmet water binnenkomen. Heel veel katten dragen deze parasiet bij zich, maar lang niet alle katten hebben symptomen. Als er wel symptomen zijn, is de belangrijkste diarree. 

Behandeling en preventie
Parasieten zijn gelukkig vaak prima te behandelen. Er bestaan goede ontwormingsmiddelen en ook de andere parasieten zijn te behandelen (al is dat niet altijd nodig, bv bij toxoplasmose). Verder is een goede hygiene van de kattenbak en het geven van schoon drinkwater natuurlijk belangrijk om besmetting te voorkomen. Prooidieren zijn een belangrijke bron van besmetting, dus voorkomen dat een kat (wilde) prooidieren kan eten, kan ook helpen.

Maar moeten we dan periodiek onze katten ontwormen? Vaak wordt aangeraden een kat 2-4 keer per jaar te ontwormen. Het is belangrijk te realiseren dat dit niet preventief werkt. Waar bv een vlooienpipet je kat een maand lang beschermt tegen vlooien, werkt dit niet zo bij ontworming. Een ontwormingsmiddel pakt enkel een bestaande besmetting aan. 2-4 keer per jaar ontwormen is dan dus meer "voor het geval dat". Belangrijk om je te realiseren is wel, dat je kat bij wijze van spreken 3 dagen na ontworming, weer een nieuwe besmetting kan oplopen. Bovendien is ontworming best een aanslag op de darmen en wanneer er helemaal geen wormen zijn, is het dus ook nog eens volledig nutteloos.

Ontlasting testen
Wat kunnen we dan wel doen? In plaats van klakkeloos ontwormen kunnen we ook de ontlasting van onze katten periodiek (2-4 keer per jaar) laten testen. Dit kan bij de dierenarts, maar kan ook bij "Het Woud". Je krijgt dan een testkitje toegestuurd, waarna je ontlasting verzamelt. Dit stuur je terug en het wordt dan door hen in het lab onderzocht. Afhankelijk van de uitslag kun je dan ontwormen, maar dus enkel wanneer dit ook echt nodig is! Fijner voor de darmen en bovendien is er zo minder kans op resistentie. Bij het Woud kan er tevens getest worden op giardia (coccidieën worden meegenomen bij de standaard wormen checkkit). 

Kittens
Kittens zijn een uitzondering. Kittens moeten in de 3e-9e week regelmatig worden ontwormd. Kittens zijn zoals eerder beschreven namelijk vaak al besmet bij de geboorte. Na die 9e week kan er maandelijks ontlastingonderzoek worden gedaan tot in ieder geval de 6e maand. 

Conclusie
Hoewel wormen een vervelend probleem kunnen zijn en we dit natuurlijk goed willen behandelen, is het nuttig om eerst te testen of er wel daadwerkelijk wormen aanwezig zijn. Door regelmatig ontlastingonderzoek te laten doen kunnen wormen effectief worden behandeld, enkel wanneer nodig.

Meer weten over ontlastingonderzoek en wormbestrijding? Kijk dan ook op www.wormbestrijding.nl